Çekme Deneyi

Malzemelerin mühendislik açısından çok önemli olan mekanik özelliklerinin statik yük altında belirlenmesi işlemine çekme deneyi denir. Deney sonucunda gerçek gerilme- gerçek birim deformasyon eğrisinden, çekme dayanımı, akma dayanımı, % uzama, pekleşme ve mukavemet katsayıları, elastisite ve rezilyans modülleri, tokluk gibi mekanik özellikler belirlenip kullanılmaktadır.

Elastik sınır, akma noktası, maksimum çekme noktası, kopma noktası, uniform uzama bölgesi ve boyun verme bölgesi gösterilmektedir.

Aşağıdaki grafikte Akma noktasının tespitinde kullanılan yöntemler ve bu yöntemler sonucu elde edilen sonuçlar görülmektedir.

Tokluk, plastik deformasyon esnasında malzemenin enerji absorbe etme özelliğine denir. Aşağıdaki şekilde de görüldüğü gibi gerilme- birim deformasyon eğrisi altında kalan alan  formülle veya bilgisayar programlarıyla kolaylıkla hesaplanabilir.

K; mukavemet katsayısı, n; pekleşme üstelidir. Pekleşme üsteli, uygulanan yükler altında elastik bölgenin geçilerek kalıcı şekil değişimine uğraması ve buna bağlı olarak sertlik ve mukavemet değerinin aramasına denir. Başka bir deyişle deformasyon sırasında dislokasyon yoğunluğundaki artış ve bu dislokasyonarın etkileşimidir. Plastik şekil verilecek olan malzemenin pekleşme üstelinin de yüksek olması faydalıdır.

Elastisite modülü, malzemenin elastik davranışının en önemli faktörüdür. Geri yaylanmayı kontrol edende elastisite modülüdür. Malzemenin rijitliğinin bir ölçüsüdür.  Sıcaklık arttıkça elastisite modülü azalır.

Aşağıdaki grafikte ise görüntü işleme yardımıyla çekme testinden sonra alan daralması ölçümü görülmektedir.